Ustawodawstwo Unii Europejskiej-Prawo Żywnościowe

W celu zapewnienia odpowiedniej jakości zdrowotnej żywności niezbędne stają się działania legislacyjne stawiające środkom spożywczym określone wymagania, które stanowią podstawę normalizacji i kontroli.

Prawo żywnościowe – można zdefiniować jako zespół przepisów prawnych wydawanych przez kompetentne organy, ustalających zasady wytwarzania i obrotu surowcami, produktami spożywczymi, używkami oraz przedmiotami użytku wchodzącymi w kontakt z nimi, w zakresie niezbędnym do ochrony zdrowia i zaspokojenia oczekiwań konsumenta.

Akty prawne, które ustanawiają Prawo UE to:

  • Rozporządzenia – obowiązują w całości we wszystkich krajach członkowskich od daty, od której weszły w życie.
  • Dyrektywy – są adresowane do krajów członkowskich i są dla nich wiążące w zakresie celów jakie mają zostać osiągnięte, natomiast sposób i metody dostosowania treści dyrektywy do prawa krajowego zależy od decyzji poszczególnych państw.
  • Decyzje – są obowiązujące w stosunku do podmiotu, do których zostały odniesione np. przedsiębiorstwa.
  • Zalecenia i opinie mają charakter niewiążący i wydawane są najczęściej przez Komisje.

Do Instytucji zajmujących się ustawodawstwem żywnościowym w ramach UE zaliczamy:

  • Komisja Wspólnot Europejskich – harmonizuje ustawodawstwo. Jest inicjatorem propozycji i zaleceń. 
  • Grupa robocza ds. żywności – przygotowuje akty prawne dotyczące żywienia. 
  • Stały Komitet ds. Żywności – jest organ opiniodawczy 
  • Rada Ministrów UE – jest to organ decyzyjny, zatwierdzający akty prawne 
  • Parlament Europejski – pełni funkcję konsultacyjną 
  • Komitet Naukowy ds. żywności – udziela bezstronnych naukowych porad

Pierwszą Dyrektywą, która rozpoczęła tworzenia Prawa Żywnościowego była Dyrektywa Rady 62/2645 z dnia 23.10.1962 roku.
W kwietniu 1997 Komisja Europejska opublikowała Zieloną Księgę. Opisuje ona podstawowe założenia zasad Prawa Żywnościowego w UE. Według Księgi Zielonej podstawowe cele Prawa Żywnościowego to:

  • Zapewnienie ochrony zdrowia publicznego, bezpieczeństwa i ochrony konsumenta na wysokim poziomie. 
  • Zapewnienie swobodnego przepływu towarów na rynku wewnętrznym 
  • Zapewnienie, że Prawodawstwo zostało ustanowione na odstawie dowodów naukowych i oceny zagrożeń. 
  • Zapewnienie konkurencyjności przemysłu europejskiego i zwiększenie przyszłego eksportu. 
  • Powierzenie odpowiedzialności za bezpieczeństwo żywności przemysłowej producentom, dostawcom, stosującym systemy analizy ryzyka i zagrożeń. 
  • Zapewnienie, że prawodawstwo jest zgodne, logiczne, przyjazne dla użytkowników.

12 stycznia 2000 roku opublikowano Białą Księgę dotyczącą bezpieczeństwa żywności. Obejmuje ona zagadnienia związane z reformą prawa żywnościowego UE, harmonogram realizacji oraz założenia polityki Unii w tym zakresie. Omówiono następujące zagadnienia:

  • Powołania Europejskiego Urzędu ds. bezpieczeństwa żywności
  • Zapewnienie spójności przepisów prawnych Unii dotyczących bezpieczeństwa żywności
  • Zapewnienie polityki informacyjnej
  • Zapewnienie współpracy międzynarodowej

Biała Księga bardzo mocno podkreśla jak ważna jest rola nadzoru poprzez właściwy monitoring, właściwe zaplecze laboratoryjne i doradztwo naukowe. Nadzór obejmuje produkcję żywności, technologię, przetwórstwo, przechowalnictwo, dystrybucję i handel detaliczny. 

 

Autor: Marzena Jakóbowska
Scroll to Top