Zasady wykonywania zabiegów higienicznych w zakładzie produkcyjnym, powinny zostać opisane w procedurach i instrukcjach, które zawarte są w Księgach Higieny. Zawartość takiej księgi będzie w dużej mierze zależeć od wielkości zakładu i charakteru produkcji. W przypadku wdrażania praktyk GMP i GHP, jak również HACCP, elementy które należy opisać w odpowiednich księgach będą wspólne, stąd częste łączenie w jedną całość.
Procedury dotyczące aspektów higieny będą definiowały takie elementy jak:
- czas i częstotliwość wykonania zabiegów,
- higienę personelu,
- szkolenia z zakresu GHP.
Na początku Księgi Higieny powinna znaleźć się charakterystyka zakładu. W tym rozdziale opisujemy rodzaj wykonywanej działalności, historię i strukturę firmy jak również formę prawną. Graficznie przedstawiamy budynki zakładu, zaznaczając strefy brudną (np. przyjęcie surowca, biura) i czystą (np. produkcja, magazyn produktu). Poza szkicem umieszczamy informacje, w których opisujemy uwzględniając podział na strefy, jakimi pomieszczeniami dysponuje zakład (biura, produkcja, magazyny itp.).
Kolejny rozdział to mycie i dezynfekcja, w którym określamy odpowiedzialności za nadzorowanie i wykonywanie poszczególnych czynności oraz sposób weryfikacji skuteczności wykonanych zabiegów.
Procesy związane z myciem i dezynfekcją zgodnie z wymaganiami GHP, powinny zostać uszczegółowione w procedurach i instrukcjach, do których omawiany rozdział się odwołuje. Szczegółowe opisy powinny definiować metody wykonywania poszczególnych zabiegów, użyte środki, miejsce odnotowania wykonanych czynności oraz odpowiedzialność personelu zgodnie z zapisem w Księdze. Procedury i instrukcje powinny precyzować procesy takie jak mycie i dezynfekcję maszyn i urządzeń, powierzchni roboczych oraz poszczególnych pomieszczeń.
W rozdziale dotyczącym mycia i dezynfekcji przedstawiamy też wytyczne dotyczące stosowania środków myjących i dezynfekujących (co, czym i kiedy). W sytuacji, kiedy wymagane jest rozcieńczenie danego środka przed użyciem, konieczne jest opracowanie instrukcji przygotowania roztworu myjącego lub dezynfekującego.
W Księdze Higieny środkom używanym do mycia i dezynfekcji należy poświęcić jeden rozdział. W rozdziale tym umieszczamy specyfikacje stosowanych w zakładzie środków. Znajdujące się tu informacje dotyczą składu z zaznaczeniem składnika aktywnego i toksyczności substancji oraz atestów. Należy określić miejsce przechowywania i odpowiedzialność za wydawanie środków i właściwe ich magazynowanie. Powtarzamy tu również specyfikację dotyczącą stosowania poszczególnych środków do mycia i dezynfekcji (co, czym i kiedy).
Urządzenia do mycia i dezynfekcji ułatwiają utrzymanie czystości w zakładach przestrzegających wymagań GHP.
O wyposażeniu zapewniającym czystość wkrótce.