Co to jest maszyna?
Rozporządzenie w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn określa wymagania bezpieczeństwa dla:
- Maszyn
- Wyposażenia wymiennego
- Elementów bezpieczeństwa tj. osłony, wyłączniki awaryjne, pasy i liny bezpieczeństwa, systemy izolacji hałasu, systemy odpylające, i inne,
- Osprzętu do podnoszenia czyli elementy umieszczone pomiędzy maszyną podnoszącą a ładunkiem lub na ładunku,
- Łańcuchów, lin i pasów
- Odłączalnych urządzeń do mechanicznego przenoszenia napędu
- Maszyn nieukończonych czyli maszyn, które nie mogą samodzielnie służyć do konkretnego zastosowania.
Największe wątpliwości pojawiają się przy identyfikacji czy dany wyrób jest w rozumieniu dyrektywy maszyną. Podstawowa definicja maszyny to:
„zespół wyposażony lub który można wyposażyć w mechanizm napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna jest ruchoma, połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie”
Są też inne definicje maszyny tj.
- zespół jak wyżej, bez elementów przeznaczonych do jego podłączenia w miejscu pracy lub podłączenia do źródeł energii i napędu,
- zespół jak wyżej, gotowy do zainstalowania i zdolny do funkcjonowania, jedynie w przypadku gdy jest zamontowany na środkach transportu lub zainstalowany w budynku lub na konstrukcji,
- zespół jak wyżej lub maszyny nieukończone, które w celu osiągnięcia efektu końcowego zostały zestawione i są sterowane w taki sposób, że działają jako zintegrowana całość,
- zespół sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna wykonuje ruch, połączonych w całość, przeznaczony do podnoszenia ładunków, a którego jedynym źródłem mocy jest bezpośrednie wykorzystanie siły mięśni ludzkich.
Patrząc na definicje można łatwo stwierdzić, że zakres dyrektywy jest bardzo szeroki. Dotyczy wszelkich maszyn, z którymi mamy kontakt:
- maszyn ogólnego przeznaczenia tj. wiertarki, sprzęt ogrodowy (kosiarki, przycinarki do żywopłotów, pługi śnieżne i inne), maszyny kuchenne a nawet automatyczne drzwi ogrodowe.
- Maszyn przemysłowych tj. do obróbki drewna, pilarki, strugarki, maszyny piekarskie, maszynki do mięsa, ale też maszyny do obróbki metali czy przemysłu gumowego, spożywczego, włókienniczego oraz wszelkie maszyny budowlane (koparki, ładowarki, itp.)
- Elementy mechanizmów podnoszenia oraz zawiesia i ich elementy czyli np. haki, liny, łańcuchy itp.
- Ciągi technologiczne zwane też liniami produkcyjnymi
- I wiele, wiele innych.
Musimy też pamiętać o wyposażeniu wymiennym, które podlega wymaganiom dyrektywy:
„Wyposażenie wymienne oznacza urządzenie, które po oddaniu do użytku maszyny lub ciągnika jest zamontowane do tej maszyny lub ciągnika przez samego operatora w celu zmiany funkcji maszyny lub ciągnika lub przyporządkowania im nowej funkcji, o ile
wyposażenie to nie jest narzędziem.”
Jest to, przede wszystkim, wszelkie wyposażenie rolnicze do ciągników, takie jak kosiarka do trawy, żniwiarka, rozrzutnik do nawozu, opryskiwacze, rozpylacze, glebogryzarki, ale też pługi śnieżne, urządzenia wiertnicze itp.
Dyrektywa przewiduje również wiele wyłączeń. Duża część jest wyłączona z powodu tego, że inne dyrektywy Nowego Podejścia regulują wymagania zasadnicze bezpieczeństwa są to np. dźwigi czy urządzenia kolei linowych. Inne natomiast podlegają zupełnie innym wymaganiom prawnym tj. środki transportu publicznego (których elementy podlegają homologacji), statki, samoloty, kolej, broń i inne.
W razie trudności z identyfikacją czy wyrób podlega dyrektywie maszynowej zapraszamy do kontaktu z naszym specjalistą.
Autor: Krystyna Klimont