Ciąg dalszy: Wady i zalety systemów zarządzania ISO 9001, ISO 14001, ISO 50001
Różnice pomiędzy wdrożeniem systemów zarządzania jako przygotowanie do certyfikacji, a wdrożeniem jako narzędzie wsparcia zarządzania. Zalety i wady poszczególnych rozwiązań na podstawie Sytemu Zarządzania Jakością według ISO 9001, Systemu Zarządzania Środowiskowego według ISO 14001 oraz Systemu Zarządzania Energią ISO 50001 – CZĘŚĆ 8.
Oprócz popularnych Systemów Zarządzania: Jakością wg ISO 9001 i Środowiskowego wg ISO 14001, w firmach coraz częściej wdrażane są Systemy Zarządzania Energią wg ISO 50001. Jest to stosunkowo nowy i zdobywający dopiero uznanie system zarządzania niejako uzupełniający System Zarządzania Środowiskowego wg ISO 14001 i posiadający także podobną strukturę. Systemy Zarządzania Energią powszechnie uznawane są za przyszłościowe w dobie zwiększających się cały czas i odgórnie nakładanych przez państwo i Unię Europejską wymogów związanych z coraz bardziej efektywnym wykorzystywaniem dostępnych źródeł energii. Systemy wdrożone wg ISO 50001, po ich wdrożeniu, przynoszą także konkretne, wymierne korzyści dla firmy.
System Zarządzania Energią zgodny z normą ISO 50001, podobnie jak systemy zgodne z ISO 9001 jak i z ISO 14001, w celu przygotowania do certyfikacji wymaga wdrożenia przynajmniej określonego minimum dotyczącego zakresu systemu jak i jego dokumentacji, aby w sposób wystarczający spełnić wszystkie wymagania normy.
W przypadku normy ISO 50001, aby osiągnąć zgodność systemu z tą normą i spełniać jej minimalne wymagania, a więc wdrożyć system jako przygotowanie do certyfikacji, należy opracować i wdrożyć system i jego dokumentację postępują w następujący sposób:
- Utworzyć w firmie zespół, który zajmie się wdrożeniem systemu,
- Opracować harmonogram wdrożenia systemu i postępować ściśle z jego założeniami,
- Powołać Pełnomocnika ds. Systemu Zarządzania Energią ISO 50001,
- Właściciel, Prezes, Dyrektor Zarządzający powinien wydać zarządzenie wewnętrzne informujące o rozpoczęciu prac na wdrażaniem Systemu Zarządzania Energią według normy ISO 50001 oraz wprowadzające odpowiednią strukturę organizacyjną uwzględniającą osobę Pełnomocnika ds. Systemu Zarządzania Energią,
- Opracować i wdrożyć Politykę Energetyczną przedsiębiorstwa,
- Określić zakres i granice Systemu Zarządzania Energią,
- Firma powinna zapewnić, że pracownicy związani z wykorzystaniem energii są kompetentni, a więc posiadający odpowiednie doświadczenie i przeszkolenie (wspólne z ISO 9001 i ISO 14001),
- Opracować i wdrożyć procedury lub sposoby postępowania wraz z odpowiednimi załącznikami czy formularzami, a także przechowywać zapisy, których wymaga norma ISO 50001, dotyczące obszarów:
- Planowanie energetyczne
- Wymagania prawne i inne (wspólne z ISO 9001 i ISO14001)
- Przegląd energetyczny
- Określenia energii bazowej,
- Zdefiniowania Wskaźników Wyniku Energetycznego (WWE),
- Ustalenia celów i zadań energetycznych i planów działań w zakresie zarządzania energią,
- Komunikacji (wspólne z ISO 14001),Nadzoru nad dokumentami (wspólne z ISO 9001 i ISO 14001),
- Sterowania operacyjnego (wspólne z ISO 14001),
- Projektowania wyniku energetycznego
- Zakupów usług energetycznych,
- Monitorowania, mierzenia i analizy (wspólne, z ISO 9001 i ISO 14001),
- Audytu wewnętrznego (wspólne z normą ISO 9001 i ISO 14001),
- Niezgodności, korekt, działań korygującymi i zapobiegawczymi (wspólne z ISO 9001 i ISO 14001),
- Nadzoru nad zapisami (wspólne z normą ISO 9001 i ISO 14001),
- Przeglądu zarządzania (wspólne z ISO 9001 i ISO 14001).
Dokumentacja Systemu Zarządzania Energią może mieć dowolną formę i może wykorzystywać dowolny rodzaj nośnika. Procedury natomiast mogą być łączone lub rozdzielane na bardziej szczegółowe według uznania wdrażającego. Zakres i granice Systemu Zarządzania Energią wg ISO 50001 w przedsiębiorstwie mogą być różne w zależności od skali organizacji i charakteru jej działalności, złożoności procesów i interakcji między nimi, kompetencji personelu i charakterystyki rynku na jakim działa firma.
Źródło:
- Norma PN-EN ISO 50001:2012; Systemy zarządzania energią – Wymagania i zalecenia użytkowania,
W dalszej części zostanie szczegółowo opisany pozostały wariant wdrożenia, jego zalety i wady na podstawie stosunkowo nowego standardu ISO 50001 dotyczącego systemów zarządzania energią.
Autor: Bartosz Gamza
