Co to jest ISO 14001?
ISO 14001 jest jedną z najpowszechniej stosowanych standardów światowych i kluczowym narzędziem biznesowym dla wielu organizacji. ISO 14001 zawiera wymagania dla standardu zarządzania środowiskowego. Określa ramy dla zarządzania środowiskiem najlepszych praktyk do organizacji. Pozwala przedsiębiorstwom nie dopuścić do zanieczyszczenia i zminimalizowania wpływu na środowisko naturalne, pozostając zgodnie z przepisami dotyczącymi środowiska i rozwoju swojej działalności.
Dotychczas na całym świecie wydano już ponad 300 000 certyfikatów przedsiębiorstw przykładających dużą wagę na swój wpływ na środowisko naturalne.
Nowa norma ISO 14001:2015
16 września 2015r. Międzynarodowa organizacja ISO (International Organization for Standardization) po niespełna 20 latach opublikowała nową wersję normy ISO 14001:2015. Norma jest na razie dostępna tylko w języku angielskim. Została ona ujednolicona do struktury z innymi normami dot. systemów zarządzania, aby łatwiej można było ją zastosować w zintegrowanym systemie zarządzania.
Nowa norma ISO 14001:2015 uwzględnia zmiany w podejściu do systemu zarządzania środowiskiem oraz dostosowanie do potrzeb stron zainteresowanych.
Zmiany w ISO 14001:2015
Wymagania ISO 14001:2015 nie wnoszą wielkich zmian w stosunku do jej poprzedniej wersji ISO 14001:2004 (polska wersja PN-EN ISO 14001:2005). Nowe ISO 14001:2015 zawiera 10 rozdziałów i w stosunku do swojej poprzedniej wersji kładzie większy nacisk na:
- Przywództwo – odpowiedzialność kierownictwa organizacji za skuteczność systemu zarządzania oraz obowiązek promowania zarządzania środowiskowego wśród niższych szczebli organizacji
- Ochrona środowiska – w zakresie wymagań prawnych oraz warunków środowiskowych, na które organizacja może mieć wpływ. Organizacja musi aktywnie podejmować działania doskonalenia w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Pojawiły się też wymagania związane z ochroną środowiska w procesach zamawiania towarów i usług oraz kontroli procesów zlecanych na zewnątrz
- Zarządzanie ryzykiem w oddziaływaniu na środowisko – koncentracja na sposób wykorzystywania pojawiających się zagrożeń, poprzez ciągłe identyfikowanie, monitorowanie czynników wewnętrznych i zewnętrznych, mogących wpłynąć na system zarządzania oraz środowisko naturalne, a także identyfikowanie potrzeb i oczekiwań zainteresowanych stron.
- Cele, pomiar i zarządzanie zmianą – skonkretyzowane wymagania dotyczące oceny funkcjonowania, z uwzględnieniem potrzeby określenia kryteriów i wskaźników służących analizie i ocenie wpływu na środowisko. Pojawia się wymóg ustalenia, co, jak i kiedy należy monitorować i mierzyć.
- Komunikacja – rozszerzenie wymagań w zakresie komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej, potrzeby określenia ścieżki i metody komunikacji.
- Myślenie zgodne z cyklem życia produktu – zwiększona odpowiedzialność organizacji za ochronę środowiska poprzez aspekty związane z używaniem oraz zakończeniem używania produktu mających wpływ na środowisko. Wymagania środowiskowe są jednymi z danych wejściowych do procesu projektowania wyrobu/usługi.
Okres przejściowy
Wszystkie organizacje posiadające certyfikaty systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z ISO 14001:2004 (lub PN-EN ISO 14001:2005) mają 3 lata na dostosowanie swojego systemu zarządzania do nowych wymagań ISO 14001:2015. Pod koniec 2018 roku wszystkie certyfikaty ISO 14001 stracą ważność i nie będą uznawane międzynarodowo.
Jednak na dzień pisania niniejszego artykułu jednostki certyfikujące posiadające akredytację Polskiego Centrum Akredytacji (PCA)) nie dostały jeszcze wytycznych do przeprowadzenia procesu certyfikacji na nową normę ISO 14001:2015.