ISO 9001 Krok po kroku – Część II – Powstanie normy ISO 9001

Pierwsze normy dotyczące jakości powstały na początku lat pięćdziesiątych dwudziestego wieku. Były to branżowe normy wojskowe. Wielki krok w kierunku współczesnej normalizacji w zakresie jakości został poczyniony na początku lat siedemdziesiątych, kiedy to wydano dwie pierwsze wielobranżowe normy jakościowe:

BS 4891 – Wielka Brytania
CSA-Z299 – Kanada

W 1977 roku Niemiecka Jednostka Normalizacyjna (DIN) złożyła wniosek do Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO) o ujednolicenie norm krajowych i wydanie normy międzynarodowej w zakresie zapewnienie jakości. W 1980 roku ISO powołało komitet ds. zarządzania jakością i zapewnienia jakości.

W 1985 roku została wydany pierwszy projekt norm ISO 9000 oraz norma ISO 8402 zawierająca terminologię. Były to normy które znalazły swoje zastosowanie tylko w przemyśle. Ze względu na ich konstrukcję nie można ich było w sposób praktyczny zastosować w firmie usługowej. Ich pierwsze zastosowania miało miejsce w:

Zobacz podobne  Normy serii ISO 27000

przemyśle lotniczym,
przemyśle kosmicznym ,
wojsku,
energetyce jądrowej.

Rok 1987 był rokiem, w którym wydano pierwszą oficjalną serię norm ISO 9000 składającą się z sześciu norm:

  •  ISO 9000 – wytyczne
  • ISO 9001 – system zarządzania jakością, wymagania obowiązkowe 
  • ISO 9002 – system zarządzania jakością, wymagania obowiązkowe z wyłączeniami
  • ISO 9003 – system zarządzania jakością, wymagania obowiązkowe z wyłączeniami
  • ISO 9004 – doskonalenie systemu zarządzania jakością
  • ISO 8402 – terminologia
  • Uzupełnieniem tych norm były normy serii 10000 zawierające:
  • wytyczne dotyczące audytów
  • przewodnik po dokumentacji systemowej

Praktycznie normy te mogły znaleźć zastosowanie tylko w przemyśle. Były skomplikowane, bardzo rozbudowane, drobiazgowe i wymagały obszernej dokumentacji. Często w praktyce powodowały biurokratyzację przedsiębiorstwa.
W roku 1994 nastąpiła pierwsza nowelizacja serii ISO 9000. Był to niewielki krok w kierunku współczesnej wersji serii norm. Większość wymagań, jakie musiały zostać spełnione w firmie wdrażającej system według normy ISO 9001:1994 musiała być udokumentowana. Wymagania dotyczące systemu zarządzania jakością zawarte były w 20-tu rozdziałach. W roku 2000 nastąpił przełom. Została wydana seria norm ISO 9000 określana jako Wizja 2000. Zasadniczo różniła się od swoich poprzedników. Jej wymagania stosujemy do dnia dzisiejszego.

Zobacz podobne  Jak zostać Audytorem ISO Pełnomocnikiem Systemu Zarządzania?

Seria ISO 9000:2000 składa się z trzech norm:

ISO 9000 – System Zarządzania Jakością Podstawy i terminologia (dotychczas ISO 9000 i 8402)
ISO 9001 – System Zarządzania Jakością Wymagania – (dotychczas ISO 9001, 2, 3)
ISO 9004 – System Zarządzania Jakością Wytyczne doskonalenia funkcjonowania

W roku 2005 została znowelizowana norma ISO 9000:2000. Została zastąpiona normą ISO 9000:2005, nie była to jednak rewolucyjna nowelizacja, dotyczy ona terminologii.

Certyfikacja do 2009 roku była przeprowadzana na normę ISO 9001:2000, której polskie oznaczenie to: PN-EN ISO 9001:2001. Natomiast obecnie certyfikuje się system zarządzania jakością na zgodność ze zuaktualizowaną normą ISO 9001-2008 (polskie oznaczenie PN-EN ISO 9001:2009).

W oparciu o zastosowane w serii norm ISO 9000, podejście procesowe oparte na cyklu PDCA jest obecnie tworzona nowa generacja norm z branży jakości, ochrony środowiska, bezpieczeństwa i higieny pracy, zarządzania ryzykiem, oraz inne.

Zobacz podobne  Ile certyfikatów ISO wydano?

 

autor: Mariusz Mazur

Scroll to Top