Nadzór nad procesami spawalniczymi
Aby ograniczyć do minimum możliwość występowania wadliwych połączeń spawanych, procesy spawalnicze poddawane są kontroli. Kontrola taka obejmuje wszystkie elementy procesu technologicznego z uwzględnieniem wymagań zawartych w normach, przepisach oraz dokumentacji technologiczno – konstrukcyjnej. Nadzór nad procesem spawania stanowi dodatkowo element kontroli, jakości gotowych połączeń spawanych. Procesy spawalnicze kontrolowane są w trzech etapach obejmując:
– kontrolę przed spawaniem,
– kontrolę w czasie spawania,
– kontrolę po spawaniu.
Kontrola przed rozpoczęciem procesu spawania
Personel odpowiedzialny za kontrolę procesów spawania przed rozpoczęciem spawania powinien skontrolować takich elementów jak:
- Certyfikaty kwalifikacji spawaczy i operatorów spawania – do wykonywania prac spawalniczych mogą zostać dopuszczeni wyłącznie spawacze i operatorzy posiadający aktualne uprawnienia zgodne z odpowiednią normą. Spawacze stali, aluminium, miedzi, niklu, tytanu i cyrkonu egzaminowani są zgodnie z serią norm PN-EN ISO 9606-1÷5. Operatorzy spawania egzaminowani są zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 14732. Aktualność uprawnień potwierdza zapis na świadectwie ukończenia egzaminu. Zapis ten odnawiany jest, co dwa lata, co sześć miesięcy kontroli podlega również wpis potwierdzający ciągłość pracy spawacza.
- Instrukcje technologiczne spawania WPS – spawacze przystępując do realizacji procesu spawania powinni posługiwać się instrukcjami spawania, dostępnymi na ich stanowisku pracy. Instrukcje powinny być przygotowane odpowiednio dla typu i rodzaju wytwarzanych połączeń spawanych. W przypadku, gdy zachodzi konieczność zastosowania kwalifikowanych technologii spawania, instrukcje technologiczne WPS powinny zostać opieczętowane i podpisane przez osobę reprezentującą niezależną stronę trzecią.
- Oznakowanie materiału podstawowego – do spawania mogą zostać wykorzystane wyłączanie materiały zidentyfikowane, posiadające atest materiałowy. Materiał podstawowy powinien być oznaczony w sposób wyraźny i czytelny. Oznaczenie powinno zostać przeniesione na pocięte elementy w celu zachowania identyfikowalności.
- Materiały dodatkowe do spawania – elektrody, druty spawalnicze i topniki stosowane na stanowiskach roboczych powinny być w pełni identyfikowalne. Kontrola obejmuje rodzaj, gatunek oraz własności materiałów w odniesieniu do wymagań zawartych w Instrukcji technologicznej spawania WPS. Dodatkowo ocenie podlega stan techniczny.
- Przygotowanie złącza do spawania – sprawdzane są kształt i wymiary elementów spawanych. Właściwe dopasowanie do siebie, sczepianie oraz prawidłowe zamocowanie
w przyrządach ustalających lub na stolach montażowych. Sprawdzeniu podlega również prawidłowość wykonanego ukosowania w odniesieniu do WPS. - Instrukcję pod kątem wymagań specjalnych – kontrola obejmuje zabiegi specjalne takie jak, wstępne odkształcenie przed spawaniem w celu skompensowania odkształcenia po spawaniu.
- Warunki stanowiskowe – miejsce pracy nie powinno narażać spawacza na utratę zdrowia i życia. Kontrola obejmuje bezpieczną eksploatację urządzeń wykorzystywanych przez spawacza na stanowisku pracy. Sprawdza się dostępność i stan techniczny odpowiednich środków ochrony osobistej. Kontroli podlegają również warunki pracy na montażu, sprawdzane są: m.in. zabezpieczenia przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi (opadami deszczu, śniegu, ochrony przed wiatrem lub przed zbyt niską lub zbyt wysoką temperaturą pracy).
Autor: Tomasz Groń (929)
Wykorzystano:
Technika spawalnicza w praktyce/ pod red. Kazimierza Ferenca, wyd. Verlag Dashofer