W procesie projektowania i wytwarzania konstrukcji stalowych wytwórca w wielu przypadkach korzysta z usług podwykonawców. Spowodowane jest to najczęściej tym, że sam nie dysponuje np. wystarczającymi możliwościami projektowymi, możliwościami w zakresie antykorozji lub jego możliwości produkcyjne są okresowo zbyt małe by wykonać prace w ustalonym z klientem terminie.
Podczas oceny funkcjonowania systemu Zakładowej Kontroli Produkcji (FPC) jednostki certyfikujące oceniają również zdolność podwykonawców. W wymaganiach tychże jednostek możemy znaleźć takie wymagania:
– „Jeśli producent zleca na zewnątrz realizacją jakiegokolwiek procesu, który mam wpływ na zgodność wyrobu z wymaganiami, powinien on zapewnić nadzór nad tymi procesami. Sposób prowadzenia takiego nadzoru powinien być określony w dokumentacji ZKP”;
– „Jeżeli producent korzysta z podwykonawstwa badań, powinien zapewnić, aby podwykonawca prowadził nadzór nad wyposażeniem i przedstawiał na życzenie dowody takiego nadzoru”
Wytwórca, ponosząc odpowiedzialność za działania swego podwykonawcy, musi wcześniej upewnić się, co do możliwości podwykonawcy do spełnienia stawianych mu wymagań. Szczególną uwagę należy zwrócić na podwykonawstwo w zakresie procesów specjalnych (projektowanie, spawanie, zabezpieczenie przed korozją, łączenie z wykorzystaniem łączników mechanicznych, badania nieniszczące).
W praktyce oznacza to, że wytwórca powinien prowadzić proces doboru i kwalifikowania swych podwykonawców, jak również powinien dokonywać okresowej oceny dostarczanych usług.
Przestrzegając zasad FPC określonych w normie PN-EN 1090 (Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych), w zakresie konstrukcji spawanych , zobligowani jesteśmy do stosowania również zasad określonych w normie PN-EN ISO 3834 (Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych).
Norma ISO 3834-2 w punkcie 6 Podwykonawstwo – mówi „ Jeżeli wytwórca zamierza korzystać z usług lub działalności podwykonawców (np. spawania, kontroli, badań nieniszczących, obróbki cieplnej), powinien dostarczyć podwykonawcy informacje konieczne do spełnienia odpowiednich wymagań. Podwykonawca powinien prowadzić takie zapisy i dokumentację swojej pracy, jakie mogą być określone przez wytwórcę.
Podwykonawca powinien wykonywać prace zgodnie z zamówieniem i na odpowiedzialność wytwórcy oraz powinien w pełni spełniać odpowiednie wymagania niniejszej części ISO 3834. Wytwórca powinien zapewnić, że podwykonawca może stosować się do określonych wymagań jakościowych.
Informacje dostarczone podwykonawcy przez wytwórcę powinny zawierać wszystkie odpowiednie dane dotyczące przeglądu wymagań i przeglądu technicznego. Dodatkowe wymagania mogą być określone, jeśli są konieczne do spełnienia wymagań technicznych przez podwykonawcę”.
Niedostateczna ocena kwalifikacji podwykonawcy np. tylko na zasadzie konkurencji cenowej i możliwości dotrzymania terminu realizacji zlecenia skutkuje zazwyczaj późniejszymi problemami. To już w trakcie realizacji okazuje się, że nasz podwykonawca ma trudności z wykonaniem zleconych mu prac zgodnie z naszymi wymaganiami. Nie posiada kwalifikowanego personelu lub wystarczających możliwości wytwórczych.
Ważne:
W procesie certyfikacji Zakładowej Kontroli Produkcji wg wymagań normy PN-EN 1090-1 spełnienie wymagań dotyczących podwykonawstwa jest przez audytorów obligatoryjnie sprawdzane.
Autor: Jerzy Kozłowski