Podstawowym wymaganiem dla procesu akredytacji szpitali są standardy. Są one ustalane w dziedzinach mających istotny wpływ na jakość opieki udzielanej pacjentom. Ich zasadniczą cechą jest opisywanie wzorca oczekiwanego działania lub efektu w określonym temacie. Proces akredytacji nakierowany jest na stymulowanie poprawy jakości oraz bezpieczeństwa opieki, a jego ocena dotyczy placówki jako funkcjonalnej całości. Część standardów w sposób bezpośredni dotyczy struktury szpitala wymaganej dla spełnienia standardu, jednak większość zostawia szpitalom swobodę wyboru sposobu osiągania zamierzeń standardów. Pierwsze wydanie zestawu standardów w 1998 roku nakierowane zostało w głównej mierze na funkcje, jakie ma przed sobą do spełnienia szpital jako organizacja (np. zarządzanie ogólne, zarządzanie informacją, ocena stanu pacjenta, poprawa jakości). Standardy wydania pierwszego obejmowały 15 działów i 210 standardów. Standardy służące ciągłej poprawie jakości, wymagały stałej modyfikacji i tak od grudnia 2009 r. obowiązuje II wydanie standardów akredytacyjnych dla szpitali. Nowe wydanie standardów dedykowane jest szpitalowi, który koncentruje się na krytycznych obszarach funkcjonowania organizacji udzielającej świadczeń zdrowotnych. Tabela nr 1 zawiera zestawienie standardów wydanych w 1998 i 2009. Standardy akredytacyjne mają rangę aktu prawnego: zatwierdzonego przez Ministra Zdrowia – Dziennik Urzędowy MZ Nr 2 poz. 24 z dnia 25 stycznia 2010.
Standardy w wydaniu z 2009 nakierowane są na:
Dokonywanie pomiaru działalności klinicznej i bezpieczeństwo pacjenta:
- readmisje
- rehospitalizacje
- średni czas pobytu
- monitorowanie zdarzeń niepożądanych
- monitorowanie wyników odległych
Upodmiotowienie pacjenta:
- dostęp do informacji / dokumentacji medycznej
- zachowanie prywatności chorych
- opieka terminalna
Nowe standardy zmodyfikowały również podejście do oceny szpitali w zakresie m.in:
- zakażeń szpitalnych i ich ocenie,
- analizy zdarzeń niepożądanych i ich monitorowania,
- zgłaszania niepożądanych działań leków,
- systemu jakości w medycznych laboratoriach diagnostycznych i mikrobiologicznych,
- farmakoterapii z uwzględnieniem ochrony antybiotyków.
Tabela nr 1 opracowanie własne. Zestawienie standardów wydanych w 1998 i 2009.
| Lp | Standard wydanie 1998 | Standard wydanie 2009 |
| 1 | Zarządzanie ogólne | Ciągłość opieki |
| 2 | Zarządzanie zasobami ludzkimi | Prawa pacjenta |
| 3 | Zarządzanie informacją | Ocena stanu pacjenta |
| 4 | Kontrola zakażeń szpitalnych | Opieka nad pacjentem |
| 5 | Prawa pacjenta | Kontrola zakażeń |
| 6 | Ocena stanu pacjenta | Zabiegi i znieczulenia |
| 7 | Opieka nad pacjentem | Farmakoterapia |
| 8 | Anestezjologia | Laboratorium |
| 9 | Leki | Diagnostyka obrazowa |
10 | Odżywianie | Odżywianie |
| 11 | Ciągłość opieki | Poprawa jakości i bezpieczeństwo pacjenta |
| 12 | Poprawa jakości | Zarządzanie ogólne |
| 13 | Zarządzanie środowiskiem opieki | Zarządzanie zasobami ludzkimi |
| 14 | Izba przyjęć | Zarządzanie informacją |
| 15 | Laboratorium | Środowisko opieki |
Podstawowe problemy szpitalne w Polsce dotyczą: określenia roli pacjenta w procesie leczenia, oceny rzeczywistych kosztów leczenia, analizy zgonów i ich przyczyn oraz realnej oceny ryzyka hospitalizacji. Uaktualnione standardy akredytacyjne dla szpitali mają na celu pomóc w rozwiązaniu powyższych problemów, a tym samym są tak tworzone, aby realizacja standardu wymagała od szpitala podjęcia pracy i wysiłku przy spełnianiu zawartych w nich wymagań.
Autor: Adriana Pawlas