Ciąg dalszy serii pt. “Praktyczne zastosowanie metody 8D do realizacji działań korygujących i zapobiegawczych w Zintegrowanym Systemie Zarządzania według norm ISO 9001, ISO 14001 i ISO 50001”:
V. Wykorzystanie metod, technik i narzędzi z obszaru zarządzania jakością na kolejnych etapach metody 8D – c.d.
Diagram Ishikawy to diagram przyczynowo – skutkowy, nazywany także diagramem ryby lub rybiej ości. Stosowany ten jest głównie jako skuteczny sposób rozpisywania czynników wpływających na jakość i służy do analizy skomplikowanych problemów. Pozwala także wykryć nieznane do tej pory powiązanie między różnymi przyczynami błędów, pomaga znaleźć faktyczne źródło problemu, wielkowymiarowość sytuacji i pokazać wszystkie ważne pojawiające się powiązania oraz przeanalizować oczekiwanych wyników działań . Za główne przyczyny uznaje się sześć głównych elementów, zwanych zasadą 5M+E: man (człowiek), methods (metody), machine (maszyna/sprzęt), material (materiał), management (zarządzanie) i environment (środowisko). Każdy z tych elementów dzieli się na odrębne przyczyny, które należy analizować indywidualnie jako problemy do rozwiązania.
Burza mózgów to metoda twórczego rozwiązywania problemów.
Jest to praca zespołowa wykorzystująca intuicję i doświadczenie osób w nim działających[10]. Ma ona za zadanie udoskonalić decyzje grupy.
FMEA (Failure mode and effects analysis)
Jest to analiza rodzajów i skutków przyszłych błędów. Metoda ma za zadanie przeciwdziałać skutkom wad, które mogą pojawić się w fazie projektowania oraz w fazie produkcji. Według FMEA około 75% błędów wynika z błędów w fazie przygotowania produkcji, a ich wykrywalność w fazie początkowej jest mała, natomiast około 80% wad wykrywanych jest w fazie produkcji i jej kontroli, a także w czasie użytkowania[11].
Analiza Pareto – Lorenza
Jest to narzędzie, które służy do określania ważności (rangi) konkretnym przyczynom problemów. Nazywane jest także metodą ABC. Jej główną zasadą jest to, iż już niewielka liczba rodzajów błędów powoduje większość pojawiających się wad. Zakłada się, co oparte jest na wynikach obserwacji, że 20-30% przyczyn powoduje 70-80% skutków11. Tak więc np. usuwając 20-30% faktycznych przyczyn reklamacji zmniejszymy ich ilość o 70-80%. Jest to połączony wykres, który zawiera zarówno słupki, które pokazują wartości (ilości) konkretnych błędów w porządku malejącym jak i wykres liniowy, który przedstawia skumulowane sumy dla każdego słupka od lewej do prawej[11].
SPC (Statistical Process Control) czyli Statystyczna Kontrola Procesów.
Jest to wykorzystanie metod statystycznych do sterowania procesem. Ma za zadanie jak najmocniej ograniczyć zmienność procesu produkcji wyrobów oraz usług przy użyciu odpowiednio skonstruowanych kart kontrolnych. Celem jest wyeliminowanie przyczyn błędów za pomocą szczegółowych pomiarów, rejestrowanie ich wyników i ich analiza statystyczna oraz wyciąganie wniosków na podstawie tej analizy[10].
Analiza ryzyka (drzewo zdarzeń, drzewo błędów).
Drzewo zdarzeń jest graficznym modelem zależności przyczynowo – skutkowych występujących w rozpatrywanym problemie. W trakcie jego tworzenia zakłada się, że określony skutek jest wynikiem sekwencji zdarzeń. Rozpoczyna się ono pewnym zdarzeniem inicjującym i przedstawia wszystkie możliwe sekwencje zdarzeń będące następstwami zdarzenia inicjującego. W różnych miejscach drzewa zdarzeń znajdują się punkty rozgałęzień ilustrujące fakt, że po pewnych zdarzeniach istnieje możliwość wystąpienia różnych innych. Drzewo błędów to również graficzny model zależności przyczynowo – skutkowych. Jest ono tworzone w przeciwnym kierunku niż drzewo zdarzeń. Rozpoczyna się określonym skutkiem i rozwija w kierunku zdarzeń poprzedzających, pokazując wszystkie możliwe sekwencje zdarzeń niepożądanych, które mogą doprowadzić do określonego skutku. Drzewo zdarzeń i drzewo błędów wykorzystuje się do analizy jakościowej. Jakościowo pomagają one zorientować się w całym zakresie ryzyka i zrozumieć sytuację, której ryzyko dotyczy .
Szczegóły na temat kolejnych stosowanych metod, technik i narzędzi do realizacji poszczególnych etapów 8D i ich zastosowania do realizacji działań korygujących i zapobiegawczych w Zintegrowanym Systemie Zarządzania według norm ISO 9001, ISO 14001 oraz ISO 50001 zostaną opisane w kolejnych częściach tego opracowania.
Źródło:
- [10] W. Werpachowski, Podstawy zarządzania w przedsiębiorstwie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2011, s.262-299.
- [11] http://edu.pjwstk.edu.pl/wyklady/psk/scb/index14.html
Dodatkowe źródła:
- Norma PN-EN ISO 9001:2009; Systemy zarządzania jakością – Wymagania,
- Norma PN-EN ISO 14001:2005; Systemu zarządzania środowiskowego – Wymagania i wytyczne stosowania,
- Norma PN-EN ISO 50001:2012; Systemy zarządzania energią – Wymagania i zalecenia użytkowania,
Autor: Bartosz Gamza
Kolejne części opracowania znajdziesz w poniższych linkach: