Food fraud, czyli – jak wdrożyć wymagania dotyczące ochrony przed fałszowaniem żywności
Czy da się podrabiać żywność? Istnieją różne metody, które pozwalają na produkcję podróbek żywności, które są bardzo podobne do oryginalnych produktów, ale często wykonane z tańszych składników lub substytutów. W efekcie jakość tych produktów może okazać się wątpliwa, a wręcz zagrażać naszemu zdrowiu.
Szkolenia:
bezpieczeństwo żywności
Co to jest Food fraud?
Food fraud, wymaganie dotyczące ochrony przed fałszowaniem żywności i zapewnienia autentyczności żywności jest częstym obszarem zainteresowania organizacji łańcucha spożywczego, jako metody wzmacniania zaufania konsumentów do przemysłu spożywczego.
Zapobieganie oszustwom żywnościowym zgodnie z podejściem GFSI jest obowiązkowe, tym samym w standardach takich jak IFS Food czy BRC Food znajdziemy wymagania dotyczące food fraud. Aby wybór metod zapobiegania oszustwom żywnościowym był skuteczny, należy zacząć od definicji.
Zgodnie z definicją podaną przez GFSI, oszustwo żywności to:
„Zbiorcze określenie obejmujące celowe i umyślne zastąpienie, dodanie, manipulowanie lub fałszywe przedstawienie żywności, składników żywności lub opakowania żywności, etykietowania, informacji o produkcie lub fałszywych lub wprowadzających w błąd oświadczeń dotyczących produktu w celu uzyskania korzyści ekonomicznych, które mogą mieć wpływ na zdrowie konsumentów”. (GFSI Benchmarking Requirements, 2017)
Certyfikaty bezpieczeństwa żywności
Czy pojęcia Food fraud i Food defense oznaczają to samo?
Food fraud nie jest tym samym co food defense (ochrona żywności), chociaż w obydwu sytuacjach działanie ma charakter celowy, różnica polega na motywacji do fałszowania, gdzie dla food fraud to zysk ekonomiczny, a w przypadku food defense powody są ideologiczne.
Ze względu na motywację i celowość działania zagrożenia dla żywności zgodnie z założeniami GFSI możemy zilustrować:
Przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją, dystrybucją czy przechowywaniem żywności mogą ograniczyć ryzyko fałszowania żywności, podejmując działania mające na celu ograniczenie możliwości oszustów. Ogólne założenia, które Organizacja może wykorzystać do oceny i opracowania planu ograniczania ryzyka fałszowania żywności, podane są w standardach dotyczących bezpieczeństwa żywności. Wspólny zakres działania względem ryzyka zafałszowania żywności można przedstawić w formie uproszczonej listy kontrolnej*:
- Czy została przeprowadzona, udokumentowana, przynajmniej jedna ocena podatności na oszustwa związane z żywnością?
- Czy określono i udokumentowano plan zapobiegania fałszerstwom żywności?
- Czy można zaobserwować wdrożenie planu zapobiegania fałszerstwom żywności?
- Czy plan i działania są zatwierdzone na szczeblu kierowniczym?
- Czy realizowany jest przegląd incydentów związanych z fałszowaniem żywności, przynajmniej raz w roku?
- Jak jest metod prowadzenia przeglądu incydentów?
- Czy uwzględniono wszystkie rodzaje oszustw związanych z żywnością?
- Czy uwzględniono wszystkie produkty w Organizacji, zarówno przychodzące (np. surowce) jak i wychodzące (np. wyrób gotowy)?
*Na podstawie: Food Fraud Prevention Overwiew, J.W. Spink Ph.D, 2023, „Supply Chain Management and GFSI”.
Co to jest VACCP?
Metody prowadzenia oceny podatności i planu zapobiegania fałszowaniu żywności są różne, jedną z nich jest VACCP (Vulnerability Assessment and Critical Control Point), który podobnie jak HACCP bazuje na ocenie ryzyka i krytycznych punktach kontroli. W VACCP elementem podstawowym jest prowadzenie oceny podatności na fałszowanie i podejmowanie działań, których celem jest ograniczenie ryzyka wystąpienia okoliczności, które mogą sprzyjać oszustom.
Jeśli chcesz poznać praktyczne zastosowanie narzędzi do oceny ryzyka zafałszowania żywności?
Zapraszamy na szkolenia z Food fraud.
Zakres szkolenia obejmuje nie tylko aspekty teoretyczne, ale przede wszystkim praktyczne wdrożenie wymagań dla Food Fraud, zgodnie z wytycznymi GFSI i odpowiednio do założeń standardów dotyczących bezpieczeństwa żywności.
